Voor het eerst is er uitgebreid onderzoek gedaan naar de markt voor tweedehands producten in Nederland, en de resultaten zijn veelbelovend. Uit het onderzoek, uitgevoerd door Rijkswaterstaat in opdracht van het ministerie van IenW, blijkt dat maar liefst 62% van de Nederlanders in 2022 minstens één tweedehands product heeft gekregen, gekocht of geruild.
Hergebruik van producten – hetzij door het krijgen, kopen of ruilen van een gebruikt item – blijkt een cruciaal middel te zijn om efficiënter met grondstoffen om te gaan. Door anderen blij te maken met producten die nog prima een ronde meekunnen, dragen we bij aan de ambitieuze doelstelling van de rijksoverheid: een volledig circulair Nederland in 2050, aldus de conclusie van het onderzoek. Voor de verkoop van gebruikte electronica, zoals smartphones, zijn de diverse marktplaatsen cruciaal. Maar liest 46% van verkochte producten wordt zo verkocht. De bekendste marktpaatsen zijn Back Market, Refurbed en de nieuwe Nederlandse start-up Valyuu die in korte tijd een stevige positie heeft vergaard.
Juliane Kupfernagel, adviseur monitoring circulaire economie en afvalstromen bij Rijkswaterstaat, leidde het onderzoek. Het omvatte een panelonderzoek onder een representatieve groep Nederlanders, aangevuld met omzetcijfers van Marktplaats en kringloopwinkels. Het richtte zich op vijf productgroepen: textiel, meubels, elektrische apparaten, bouwmaterialen en overige producten.
Volgens Kupfernagel zijn de resultaten niet alleen relevant voor beleidsmakers, maar ook voor winkels en kringloopwinkels. “We hebben nu inzicht in massa, aantallen en afzetkanalen. Daarmee kunnen zij gerichter hergebruik stimuleren en doelen kwantificeren en checken. Ons onderzoek helpt bij het beantwoorden van die vragen.” Het onderzoek onthult ook opvallende verschillen tussen afzetkanalen. Tweedehands meubels worden voornamelijk online gekocht, terwijl tweedehands textiel vaak via particuliere weg wordt verkregen. Gemiddeld kreeg elke persoon in 2022 vier stuks tweedehands textiel.
Hoewel het onderzoek waardevolle inzichten biedt, blijven er vragen openstaan. Hoe beïnvloedt de aanschaf van tweedehands producten het totale koopgedrag van consumenten? En draagt hergebruik bij aan meer consumptie of juist aan duurzamer consumeren? Het zijn complexe vraagstukken waar verdere analyse voor nodig is.
Deze gedetailleerde blik op de tweedehands markt in Nederland zal voortaan periodiek worden uitgevoerd door alle EU-lidstaten, waardoor vergelijkingen tussen Europese onderzoeken mogelijk worden. Het delen van onderzoeksmethoden en -resultaten tussen landen kan bijdragen aan effectievere stimulering van hergebruik.
