De nieuwe Europese richtlijn die vanaf 2024 het gebruik van USB-C-poorten op alle elektronische apparaten verplicht stelt, kan aanzienlijke gevolgen hebben voor de Europese secundaire markt van bijvoorbeeld smartphones. Hoewel het doel om elektronische afval te verminderen natuurlijk lovenswaardig is, zijn de implicaties voor de markt zorgwekkend. Het heeft er alle schijn van dat beleidsmakers in Brussel bij het opstellen van deze nieuwe richtlijn de impact hiervan op de markt van gebruikte toestellen over het hoofd hebben gezien.
Consumenten kiezen steeds vaker voor gebruikte apparaten vooral vanwege de aantrekkelijke prijzen. Deze economische alternatieve biedt toegang tot hoogwaardige smartphones, computers en tablets, terwijl tegelijkertijd de ecologische voetafdruk wordt verkleind. Volgens het marktonderzoeksbureau IDC zal de Europese markt voor gebruikte elektronica in 2024 naar verwachting 22,6 miljard euro bereiken, een groei van 17,9% ten opzichte van 2023. In Frankrijk alleen bijvoorbeeld wordt een jaarlijkse groei van 20% verwacht tot 2026, gedreven door economische en milieumotieven.
De richtlijn (EU) 2022/2380, die vanaf 28 december 2024 het gebruik van USB-C-poorten verplicht stelt voor alle elektronische apparaten die in Europa worden geïmporteerd, streeft naar het verminderen van elektronisch afval door standaardisatie van oplaadpoorten. Deze maatregel brengt echter aanzienlijke uitdagingen met zich mee voor de Europese markt van gebruikte producten. Momenteel wordt ongeveer 60% van de gebruikte smartphones en tablets in Europa geïmporteerd uit landen buiten de EU, voornamelijk uit de Verenigde Staten en China. Met de invoering van deze richtlijn wordt de import van deze niet-conforme apparaten illegaal, waardoor veel Europese bedrijven in gevaar komen.
QuelBonPlan, een Frans alternatief voor Back Market, erkent de ecologische voordelen van de richtlijn, met name de vermindering van afval door de invoering van een uniforme laadstandaard. De gelijktijdige toepassing op zowel nieuwe als gebruikte producten wordt echter als problematisch gezien. QuelBonPlan stelt een pragmatische oplossing voor: een gedifferentieerde overgangsperiode voor gebruikte producten, met een verlenging van de deadline tot 2028. Deze verlenging zou refurbishers in staat stellen zich geleidelijk aan te passen zonder een plotselinge schok, waardoor eerlijke concurrentie wordt gewaarborgd en de circulaire economie wordt ondersteund.
Ook de Franse belangenorganisatie SIRRMIET pleit voor een vrijstelling voor gebruikte apparaten van deze nieuwe Europese wet. Tijdens een recent overleg was dit een van de belangrijkste gesprekspunten en stond dit hoog op hun agenda. Grappig genoeg neemt de Europese branchevereniging voor refurbishers, Eurefas, nog geen standpunt in. Een van de oprichters van Eurefas, het ook Franse Recommerce, is juist een pleitbezorger voor het instellen van een importverbod van niet-USB-C telefoons eind december. Het zou ons niet verbazen dat de meningen, onder de leden, zwaar verdeeld zijn binnen Eurefas over dit onderwerp.
